SY "Zawisza Czarny" jest drugim polskim statkiem żaglowym o tej nazwie.
Pierwsza jednostka zakupiona została przez ZHP w 1934 roku w Danii. Był to solidny drewniany skuner szwedzkiej produkcji „Petrea”, wybudowany w 1901 roku z przeznaczeniem do żeglugi podbiegunowej. Jednostkę zakupiono w całości ze składek społecznych i wyremontowano przez harcerzy i studentów z wybrzeża. W tamtych czasach „Zawisza” był największym skautowym żaglowcem którego zazdrościli nam nawet żeglarze z Anglii. W 1943 roku „Zawisza” został zawłaszczony przez Niemców i eksploatowany pod nazwą „Schwarzer Husar". W ostateczności żaglowiec porzucony i pozostawiony swojemu losowi niszczał bez opieki do końca wojny. Do Polski sprowadzono go po wojnie, lecz nie nadawał się niestety do remontu. Ostatecznie w 1949 roku postanowiono zatopić statek w wodach Zatoki Puckiej. Obecnie jego wrak jest celem przeprowadzających ćwiczeń, organizowanych przez liczne ekipy płetwonurków.
Współczesny „Zawisza Czarny” to stalowy trzymasztowy szkuner z ożaglowaniem typu VA MARIE popularnie zwany Zawiasem. Powstał w latach 1950 -1952 z przebudowanego kutra „Cietrzew”. Wzorem poprzednika pod bukszprytem umieszczono rzeźbę , tzw. galion, przedstawiający głowę słynnego rycerza Zawiszy Czarnego. Po wielu kolejnych usprawnieniach w larach 1960-1961, 1965-1966 oraz przebudowie wnętrza w 1980 pływa i służy idei wychowania młodzieży jako flagowa jednostka Związku Harcerstwa Polskiego.
Znamienne wydarzenia z życia „Zawiszy”:
W 1984 roku, w czasie regat atlantyckich, w rejonie Bermudów, w bardzo trudnych warunkach pogodowych, żaglowiec uratował część załogi żaglowca Marques, który zatonął w gwałtownym szkwale. Pomimo bardzo trudnych warunków długo oczekiwał w miejscu wypadku poszukując pozostałych rozbitków. Za ten czyn załodze przyznano nagrodę Fair Play Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.
W 1990 opłynął dookoła kulę ziemską. Dwukrotnie 25 stycznia i 2 lutego 1999 roku przechodząc koło przylądka Horn.
W 1992 brał udział w obchodach 500 rocznicy odkrycia Ameryki „Columbus’92”
Obecnie na pokładzie żaglowca organizowane są rejsy dla osób niewidomych i słabo widzących pod hasłem „Zobaczyć Morze”
DT
Typ ożaglowania: szkuner sztakslowy
Powierzchnia ożaglowania: 625 m2
Długość: 42,7 m
Materiał kadłuba: stal
Port macierzysty: Gdynia, Polska
